Algemeen
16/04/2024
Jos de Keijzer
Ken je het symbool van de zichzelf opetende slang? In de Griekse mythologie heet die slang Ouroboros. De ouroboros staat voor de circulariteit van het leven. De eeuwige cyclus van vernietiging en vernieuwing.
De slangen die in het echt tot deze daad overgaan, merken overigens weinig van die vernieuwing. Ze verteren hun eigen achterlichaam terwijl ze nog leven. Niet bepaald slim.
De mensheid lijkt verdacht veel op de Ouroboros. In plaats van dat we recyclen om de natuur te beschermen, zitten we in een vicieuze cirkel van destructie. We praten wel over een circulaire economie, maar in werkelijkheid vreten we onszelf levend op.
Deze cirkel des doods kun je overal in de wereld waarnemen, maar vooral ook in Nederland. Ik kijk in dit stuk even naar de triade van burgerij, overheid en bedrijfsleven in Nederland. En dan heel specifiek hoe die drie elkaar in de lucht houden.
Vorige week oordeelde de rechter dat KLM misleidende milieuclaims deed die het niet waar maakte. Niks nieuws. In 2020 meldde Reclame Fossielvrij al dat “KLM al tien jaar beweert dat biofuel een belangrijke rol gaat spelen in het verduurzamen van de luchtvaart. Maar KLM is nog niet verder gekomen dan 0,05% bijmenging van biofuel.” ( https://verbiedfossielereclame.nl/klm-laat-zien-zo-hardnekkig-is- greenwashing/ )
Maar groene reclame is veel te leuk: de overheid heeft baat bij een groen ogend KLM en consumenten vliegen er ook een stuk lekkerder mee.
De overheid wil op zijn beurt dat Schiphol een belangrijke hub blijft. Want goed voor de economie. Onder druk van de VS kwam de regering maar al te graag met rasse schreden terug op het besluit om Schiphol te laten krimpen. Jammer dan, omwonenden. Jullie belang is ondergeschikt.
Ook vindt de regering kerosinetaks geen goed idee. Al sinds 1946 wordt er geen btw op kerosine en tickets geheven. En een klimaatramp is weliswaar lullig, maar daarvoor breek je toch niet met gekoesterde tradities?
Nee, de overheid legt liever de verantwoordelijkheid voor vergroening bij de burger: Een beter milieu begint bij jezelf. Hup afval scheiden en verantwoordelijk zijn. Maar de burger is getransformeerd tot consument. En de 10 geboden van de consument bestaan uit tien keer ‘Gij zult consumeren’.
Voor de gewone Nederlander is vergroenen natuurlijk heel belangrijk. Toch vliegt hij vaker dan ooit en wordt hij als goede consument boos bij zelfs maar een gerucht van een milieutaks voor vliegtickets.
Bedrijfsleven eet burger eet overheid. Ze maken een groen rondedansje zonder daden en zo bijt de samenleving in zijn eigen staart. Jezelf opeten; da’s pas circulair!
Vliegverkeer draagt wereldwijd 3,5% bij aan de CO2-uitstoot. Maar de destructieve zelfvraat van ouroboros omvat alles. Zo gaat het dus ook bij de andere 96,5%: tech, industrie, landbouw, toerisme, etc.
We maken de planeet liever onbewoonbaar voor ons nageslacht dan dat we een centimeter van onze levensstijl op zouden geven. Een vernietiging van mythische proporties. Niet bepaald slim.