mensenrechten
ieder mens heeft recht op een fatsoenlijk en menswaardig leven
middelgrote versie
van Raad voor de Kinderbescherming naar Mensenbescherming
Als in Nederland een kind ernstig in de knel dreigt te raken, helpt de Raad voor de Kinderbescherming om samen met het kind en de ouders de beste oplossing te zoeken. Voor kwetsbare, afhankelijke kinderen, die waar verkeerd wordt omgegaan met een kwetsbaar en afhankelijk kind kan ingrijpen. Alleen als het echt niet anders kan, wordt de rechter erbij betrokken, maar het draait altijd om het belang van het kind. Dat kan onder andere omdat de Raad voor de Kinderbescherming de rechter onafhankelijk adviseert.
Niet alleen kinderen hebben rechten
Maar niet alleen kinderen hebben rechten op een menswaardig leven. Net zoals het Verdrag voor de rechten van het Kind hebben we ook de UVRM (Universele Verklaring van de Rechten van de Mens). WHD vindt dat iedereen recht heeft op hulp als dat nodig is of behoefte aan is.
Daar waar in geval van kinderen ouders primair verantwoordelijk zijn om uitvoering te geven aan deze hulp en bescherming, ontbreken deze met name bij senioren, terwijl de hulp vaak -bijv. bij eenzaamheid of beginnende dementie- schrijnender is. De (neoliberale) overheid gaat teveel uit van zelfvoorzienigheid en eigen verantwoordelijkheid. Senioren kunnen niet (meer) terugvallen op ouderlijke bescherming en hulp en zijn dan aangewezen op de samenleving.
Raad voor de Mensenbescherming vult gat op
Te vaak lukt het de samenleving niet om deze verantwoordelijkheid voldoende te nemen, ook niet met steun van het sociale netwerk en hulpverlening. Als iemand ernstig in zijn/haar fatsoenlijk bestaan wordt bedreigd, moet er een instantie zijn, net zoals de taak van de Raad voor de Kinderbescherming, om maatregelen te vragen om de rechten en veiligheid van de betrokkene te waarborgen. Eigenlijk heeft ieder mens daarop recht, ongeacht leeftijd. Daarom pleit WHD voor een Raad voor de Mensbescherming, als uitvoeringsorganisatie van de overheid, waarin afdelingen zijn opgenomen, zoals de Kinderbescherming.
WHD wil één Raad voor de Mensenbescherming, waarin verschillende zelfstandige afdelingen zijn opgenomen, zoals de Raad voor de Kinderbescherming. Iedereen kan vermeende ongewenste toestanden melden.
uitgebreide versie
Van Raad voor de Kinderbescherming naar Mensenbescherming
Als in Nederland een kind ernstig in de knel dreigt te raken, helpt de Raad voor de Kinderbescherming om samen met het kind en de ouders de beste oplossing te zoeken. Voor kwetsbare, afhankelijke kinderen heeft de politiek geregeld dat er sinds 1956 een (Raad voor de) Kinderbescherming bestaat, die waar verkeerd wordt omgegaan met een kwetsbaar en afhankelijk kind kan ingrijpen. Alleen als het echt niet anders kan, wordt de rechter erbij betrokken, maar het draait altijd om het belang van het kind. Dat kan onder andere omdat de Raad voor de Kinderbescherming de rechter onafhankelijk adviseert.
Niet alleen kinderen hebben rechten
Maar niet alleen kinderen hebben rechten op een menswaardig leven. Net zoals het Verdrag voor de rechten van het Kind hebben we ook de UVRM (Universele Verklaring van de Rechten van de Mens). WHD vindt dat iedereen recht heeft op hulp als dat nodig is of behoefte aan is.
Daar waar in geval van kinderen ouders primair verantwoordelijk zijn om uitvoering te geven aan deze hulp en bescherming, ontbreken deze met name bij senioren, terwijl de hulp vaak -bijv. bij eenzaamheid of beginnende dementie- schrijnender is. De (neoliberale) overheid gaat teveel uit van zelfvoorzienigheid en eigen verantwoordelijkheid. Senioren kunnen niet (meer) terugvallen op ouderlijke bescherming en hulp en zijn dan aangewezen op de samenleving.
De cijfers
Van de ruim 2,9 miljoen 65-plussers voelen bijna 900.000 mensen zich eenzaam. Een groot deel (1/5) van de bevolking bestaat uit senioren. Nederland telde begin 2017 3,1 miljoen 65-plussers, waarvan 0.7 miljoen 80-plussers. Dit aantal zal de komende jaren snel stijgen. In 2040 leven er 4.7 miljoen 65-plussers in Nederland (26% van de totale bevolking), waaronder 2 miljoen 80-plussers (CBS). Ondanks de stijgende pensioenleeftijd van werknemers blijft door de vergrijzing van de bevolking het aantal gepensioneerden toenemen. In 2014 waren er 3,1 miljoen gepensioneerden. Tussen 2000 en 2014 is het aandeel gepensioneerden onder de totale bevolking gestegen van 15,2 procent naar 18,4 procent (CBS).
Er zijn meer dan 4,1 miljoen 55-plussers. Hiervan voelt meer dan 1 miljoen zich eenzaam. Van hen zijn 200.000 extreem eenzaam, zij hebben slechts een keer in de maand een sociaal contact. (Onderzoek TNS/NIPO, november 2012)
Eenzaamheid
Eenzaamheid neemt toe met de leeftijd. Dit geldt specifiek voor sociale eenzaamheid. Het percentage mensen dat zich emotioneel eenzaam voelt, neemt toe vanaf 75 jaar. Vanaf 50-jarige leeftijd voelt meer dan 40% van de Nederlanders zich eenzaam. Van de 75- tot 85-jarigen voelt bijna 50% zich eenzaam. Van de 85-plussers voelt bijna 60% zich eenzaam. (RIVM, Volksgezondheidenzorg.info)
Ook extreme eenzaamheid neemt toe met het ouder worden. Van de 65- tot 75 jarigen voelt ruim 7% zich (zeer) ernstig eenzaam. Voor 75- tot 85-jarigen geldt dit voor bijna 10%. Van de 85-plussers voelt bijna 14% zich extreem eenzaam. (RIVM, Volksgezondheidenzorg.info)
Binnen die groeiende groep is een deel kwetsbaar en daarmee extra afhankelijk. De politiek heeft diezelfde essentiële bescherming nog niet geregeld voor alle andere kwetsbare, afhankelijke personen, w.o. met name senioren. Maar het Levenstestament en euthanasie is intussen wel wettelijk geregeld.
De kracht van de Kinderbescherming is dat we niet alleen maar blindelings vertrouwen op wetten en regels maar ook op de positieve en kundige bedoelingen van iedereen. Alleen al het bestaan van de Kinderbescherming stimuleert mensen die met kinderen omgaan hun aandacht te richten op het belang van het kind. En als het toch mis gaat biedt de Kinderbescherming soelaas.
Raad voor de Mensenbescherming vult gat op
Het ontbreken van bescherming voor anderen betekent dat de politiek blijkbaar blindelings vertrouwt op alleen maar wetten en regels en op de positieve en kundige bedoelingen van derden. Alleen al het ontbreken van een bescherming voor senioren ondergraaft bij sommigen het richten van de aandacht op het belang van de senior. En als het toch mis gaat dan is er geen instantie die kan zorgen dat dat stopt.
Alle familie, vrienden, mantelzorgers, alfahulpen, vrijwilligers, zorgprofessionals en instellingen die de zorg voor kwetsbare senioren prima doen hebben geen nieuwe wetten en regels nodig. En de mensen die het slecht doen zullen wetten en regels blijven misbruiken, ook onder de nieuwe ‘Wet zorg en dwang’. Daarom had er natuurlijk al lang een (Raad voor de) Mensenbescherming moeten zijn, zodat zeker alle mensen weten waar ze terecht kunnen wanneer ze zien dat er iets helemaal mis gaat met iemand, thuis of in ‘het systeem’.
Tot nu toe heeft de politiek er niet eens bij nagedacht hoe vreemd het eigenlijk is dat we wel een Kinderbescherming hebben maar geen senioren- mensenbescherming. Omdat genoemde hulp voor een ieder geboden moet worden wil WHD de Mensenbescherming in het leven roepen. Om dezelfde redenen waarom de politiek de Kinderbescherming niet af wilt schaffen. In het belang van die kwetsbare en afhankelijken die nu in de ‘verborgenheid’ van thuissituaties en zorginstellingen verkeren en verkeerd worden behandeld of zelfs worden mishandeld. Wij zijn verplicht ook hen die basale, extra zekerheid en bescherming te geven die kinderen al heel lang hebben.
Te vaak lukt het de samenleving niet om deze verantwoordelijkheid voldoende te nemen, ook niet met steun van het sociale netwerk en hulpverlening. Als iemand ernstig in zijn/haar fatsoenlijk bestaan wordt bedreigd, moet er een instantie zijn, net zoals de taak van de Raad voor de Kinderbescherming, om maatregelen te vragen om de rechten en veiligheid van de betrokkene te waarborgen. Eigenlijk heeft ieder mens daarop recht, ongeacht leeftijd. Daarom pleit WHD voor een Raad voor de Mensbescherming, als uitvoeringsorganisatie van de overheid, waarin afdelingen zijn opgenomen, zoals de Kinderbescherming.
Uit onderzoek van ons Ouderenfonds (2016) blijkt dat 85% procent van de eenzame ouderen het lastig vindt om dit bespreekbaar te maken. Ze hebben het gevoel hiermee mensen lastig te vallen en ze vinden dat er veel onbegrip voor eenzaamheid bestaat. 74% van alle eenzame respondenten geeft aan een echt goede vriend of vriendin in het leven te missen. Een respondent: “Ik kom alleen thuis. Er is niemand waarbij je je ei kwijt kan, niemand die je leuk vindt en ook niemand die van je houdt.”
Ieder mens heeft recht op een fatsoenlijk, menselijk bestaan
Een ieder heeft het recht op een fatsoenlijk leven, vrijheid en onschendbaarheid van zijn persoon. Niemand mag onderworpen worden aan folteringen, noch aan een wrede, onmenselijke of onterende behandeling of bestraffing.
Personen zelf en hun familie zijn primair verantwoordelijk om uitvoering te geven aan deze rechten. Ze kunnen daarbij gebruik maken van voorzieningen van de overheid zoals gezondheidszorg en hulpverlening. De overheid respecteert de eigen verantwoordelijkheid van elk individu in de context van leeftijd en gezondheid.
Soms lukt het mensen niet om deze verantwoordelijkheid voldoende te nemen, ook niet met steun van het sociale netwerk waaronder familie en hulpverlening. Als een mens daarbij ernstig in zijn/haar vrijheid en onschendbaarheid van de persoon wordt bedreigd, of sprake is van een onmenselijke situatie, is het de taak van de Raad voor de Mensenbescherming om maatregelen voor te stellen en te vragen om de rechten van die mens te waarborgen.
Integratie verwante organisaties/doublures
Uit efficiency en overwegingen van dienstbaarheid moet worden onderzocht of het wenselijk en mogelijk is bestaande organisaties te integreren in de Raad voor de Mensenbescherming (RvM). Zo bestaat er een OuderenOmbudsman, speciaal voor ouderen. Anders dan het WHD voorstel, waarbij de RvM net zoals de Raad voor de Kinderbescherming onder het Ministerie van Justitie en Veiligheid valt (waardoor overheidstoezicht en democratische sturing mogelijk wordt) is dit een particuliere organisatie, vaak afhankelijk van giften en werkend met vrijwilligers. De ombudsfunctie kan en dient wat WHD betreft behouden te blijven en als separaat onderdeel van de Raad van Senioren een waardevolle bijdrage leveren aan het welzijn van ouderen bij vragen over uiteenlopende onderwerpen als wonen, zorg, welzijn of mobiliteit, maar ook geldzaken.
Ook blijken er overlappingen te zijn. Zo bestaat er het CIZ (Centrum Indicatiestelling Zorg) die toetst of iemand recht heeft op langdurige zorg volgens de Wet Langdurige zorg (Wlz). Hetzelfde echter doet ook het CAK (ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport) die vaststelt en int de eigen bijdrage op grond van deze Wlz. Het CAK voert de regelingen niet alleen uit, maar ontwikkelt zich ook steeds meer tot informatiepunt en wegwijzer.
Minder loketten is overzichtelijker voor de burger en voor de overheid is het efficiënter.
WHD wil één Raad voor de Mensenbescherming, waarin verschillende zelfstandige afdelingen zijn opgenomen, zoals de Raad voor de Kinderbescherming. Iedereen kan vermeende ongewenste toestanden melden.
STANDPUNTEN / VERSCHILLEN PER PARTIJ (Raad voor Mensenbescherming)
WHD – instellen Raad voor Mensenbescherming (RvM);
- op doelgroepen toegesneden afdelingen vormen zelfstandige afdelingen binnen RvM, waaronder Raad voor de Kinderbescherming, de Raad voor Senioren en de OuderenOmbudsman;