column
27/10/2025
Jos de Keijzer
Je hebt grofweg twee politieke systemen. In de een is er vrijheid om te zeggen en te doen wat je wilt. In de andere niet. In de ene kunnen ideologieën naast elkaar bestaan.
In de andere is slechts één ideologie toegestaan en die dwingt zijn waarheid met geweld af. De een is een democratie; de ander kent een of andere vorm van dictatuur.
Mensen die in een dictatuur zitten, hebben een keuze. Of ze leggen zichzelf het zwijgen op en pretenderen gelukkig te zijn, of ze komen in opstand. Die opstand leidt tot een revolutie die de macht omver werpt en een nieuwe regering vormt. Dat kan dan een nieuwe dictatuur zijn – die van de revolutionairen – of een democratie waarin vrijheid van denken, spreken en handelen wordt gegarandeerd.
Mensen die in een dictatuur wonen, hebben geen argumenten nodig om een revolutie te ontketenen. Hun onvrijheid is alles wat ze nodig hebben om te begrijpen dat een revolutie nodig is. Een dictatuur is altijd zijn eigen argument om te veranderen. Het is genetisch tegen zichzelf gekeerd. Een dictatuur is onnatuurlijk.
Een vrije samenleving – en democratie is de enige politieke vorm waarbij ook werkelijk sprake is van individuele vrijheid voor iedereen – heeft van nature geen revolutie nodig. Er zullen wel altijd nieuwe afspraken nodig zijn. Een democratie zal zichzelf ook regelmatig opnieuw moeten uitvinden. Maar alle activiteiten zijn er op gericht om een democratie zichzelf te laten zijn. Democratisch handelen staat gelijk aan vrijheid garanderen.
Maar stel dat mensen nu toch een revolutie willen ontketenen in een democratie? Gebruiken ze dan geweld? Komen ze dan in opstand?
Nee, het enige wat ze moeten doen is een meerderheid krijgen, zodat ze aan de macht komen. Het lastige is alleen dat niemand op je stemt. Dus moet je het anders aanpakken. Je moet onrust stoken, valse vijanden creëren, zondebokken aanwijzen, de democratie ondergraven door gevestigde instituten in diskrediet te brengen en je moet buiten het parlement winnen in de media.
Maar waarom zou je dat willen doen? Iedereen is toch al vrij? Om de macht van het volk af te pakken, natuurlijk, en het weer te concentreren in de handen van een kleine groep. Een andere reden is er niet.
Dit heet fascisme. En de mate waarin een partij zich daarnaar gedraagt, bepaalt hoe fascistisch die is.
Helaas doen 6 van 14 grootste partijen in Nederland te weinig om de democratie te beschermen. FvD, BBB, JA21 en PVV leveren ronduit een gevaar op voor de democratie. Hun leugens beginnen al met hun namen.
Nu je dan weet waar ze mee bezig zijn, weet je ook wat je te doen staat. Deze partijen willen niet jouw welzijn maar het einde of in ieder geval een verzwakking van de democratie. Kies niet rechts of links. Kies voor de democratie.
Voor je het weet, kunnen wij onze vrijheid alleen nog terugkrijgen met een revolutie.
Column voor Sociaal & Groen
Illustratie: Maartje Schuurmans
Tekst: Jos de Keijzer
