De Amerikaanse democratie is dood. Lang leve de Amerikaanse droom!

Waarom de uitkomst van de verkiezingen op 5 november 2024 vrijwel irrelevant is voor het lot van de Amerikaanse democratie

Ongeacht de uitkomst van de verkiezingen op 5 november kunnen we stellen dat de Amerikaanse democratie dood is. De presidentsverkiezingen zijn een nek-aan-nekrace tussen een kandidaat die een normaal mens is en iemand die veroordeeld is voor het verkrachten van een vrouw, het plegen van fraude, een couppoging heeft aangemoedigd, en geen zin uit kan spreken zonder te liegen. En toch weten de Amerikanen niet wat ze moeten kiezen. Let wel, bijna de helft van het Amerikaanse electoraat is ervan overtuigd dat Trump de beste keuze is. Zeker, naast de velen die trouwe Trump-believers, zijn er nog groepen die nog twijfelen (‘nog twijfelen!’). Maar zoals het er naar uitziet, denkt de helft van het electoraat werkelijk dat een amorele narcistische wraakzuchtige infantiele draak van een man echt beter is dan iemand met gezond verstand en het hart op de goede plaats.

Electorale verdomming
Een bevolking die op het punt staat een man in het zadel te helpen die al vier jaar heeft laten zien totaal ongeschikt te zijn als leider, is geen knip voor de neus waard. Dat mag je niet zeggen natuurlijk. De wil van het volk moet gerespecteerd worden. Boven alles. Tegen alles. Onder elke omstandigheid. Maar een electoraat dat zonder schroom kiest voor de ondergang van het eigen land is erger dan het gepeupel van Rome dat destijds brood en spelen eiste. Het zou dan ook de toegang tot de stembus ontnomen moeten worden. Maar dat kan niet, want democratie en algemeen kiesrecht horen bij elkaar. Iedereen schijnt vergeten te zijn dat om die twee bij elkaar te houden aan een aantal voorwaarden voldaan moet worden. Burgers worden en blijven niet vanzelf verantwoordelijke kiezers.
Dit is waar een democratie op uitdraait wanneer er geen pogingen worden ondernomen om het democratische proces te beschermen tegen inmenging van krachten die het bewust of onbewust schade berokkenen. De invloed van het anti-democratische kapitaal dat draait om het recht van de sterkste heeft altijd al een ongezond sterke invloed gehad op de Amerikaanse democratie. Als Amerika ergens goed in is geweest, is het wel om onder de banier van vrijheid een droom te verkondigen die in zijn verwezenlijking die vrijheid teniet doet.

Ondanks de niet aflatende lokroep van de Amerikaanse droom loopt het inkomen van de gemiddelde Amerikaan al sinds midden jaren 70 niet meer mee met de inflatie. De burger is door een niet aflatende stroom van reclamebagger gereduceerd tot een consument zonder enige zelfbeheersing of vermogen tot kritisch denken. Zo afgestompt zijn velen dat ze niet doorhebben dat ze speelbal zijn van de grote bedrijven in een brand-land waar de steeds groter wordende kloof tussen rijk en arm gemaskeerd wordt door slaafse trouw aan herkenbare merken. Het is niet de schuld van de burgerij dat ze dom geworden is. Het is geen gebrek aan intelligentie, maar een hersenspoeling met een ideologie die mensen de illusie van vrijheid predikt, terwijl ze ongemerkt uit worden gekleed. En dus kiezen ze enthousiast voor de man die tot de klasse behoort die hen besteelt.

Van persoonscultus tot sekte
Het is onbegrijpelijk dat de signalen van verloedering van de democratie al jaren worden genegeerd. Dit is natuurlijk niet alleen een Amerikaans probleem, maar alles in Amerika gebeurt groter, heftiger en erger. ‘The worst ever.’ ‘The biggest in the world.’ Terwijl wij hier iemand hebben die zich gedraagt als een brullende baviaan, in Amerika zijn ze bezig iemand te kiezen die bereid is zijn dreigementen om wraak te nemen op zijn vijanden waar te maken, een theocratische rechtsorde in het leven te roepen, internationale verdragen op te heffen, Oekraïne over te leveren aan Rusland, het klimaat uit de hand te laten lopen en een isolatiepolitiek te bedrijven die de  economische verhouding in de wereld op zijn kop zal zetten. En het gaat er nu even niet om dat Trump dit allemaal kan en mogelijk zal doen wanneer hij aan de macht komt. Natuurlijk, daar zijn we allemaal als de dood voor. Maar het punt is dit: er zijn voldoende kiezers op zijn hand om het mogelijk te maken.
Dan denk je: wat is er met de Amerikaanse kiezer aan de hand? Je zou het kunnen vergelijken met een kind aan wie je de keuze geeft tussen een lolly met aardbeismaak of een theelepel stront. Het kind zegt: ‘Geef mij maar lekker stront’. Het is net als iemand die na jaren onterecht in de gevangenis te hebben gezeten en dan toch wordt vrijgesproken, gaat huilen – niet omdat ze vrij mag zijn, maar omdat ze de gevangenis uit moet. Het is net als iemand die een boek over de Goelag Archipel leest en dan verzucht: ‘Jammer dat wij een democratie zijn.’ In het sprookje van de keizer zonder kleren weten de mensen die de keizer toejuichen dat de keizer geen kleren draagt. Ze durven het alleen niet uit te spreken. Maar in Amerika draagt de beoogde troonprins een vieze luier en zijn aanhangers ruiken noch zien het. Ideologische verblinding dekt de lading niet. Het is massapsychose. De helft van Amerika is een grote sekte geworden.

Al die evangelicals die Trump steunen, hebben zich 180 jaar lang (ja, echt vanaf 1842) beziggehouden met de vraag of en wanneer de Antichrist zou komen. En bij de eerste beste gelegenheid dat diens evenbeeld verschijnt, vallen ze in aanbidding neer.
Stuivertje wisselen heet dat. Van een heer die met een lendendoek om aan een kruis hangt tot een heer die het heerlijk vindt om met een poepbroek aan zijn stank te verspreiden. ‘Onze verlosser’, roepen ze ‘Hij zal Amerika weer groot maken’. Als je dat doet, ben je niet goed snik én roep je een apocalyps over jezelf uit. Ook niet wanneer je er tegen beter weten in echt van overtuigd bent dat er ooit een tijd was dat Amerika groot was.
Je kunt er met je verstand niet bij. En dit is niet zomaar een cultureel verschil. Het verschil zit hem ook niet in het feit dat Amerika een ander kiesstelsel heeft of dat racisme en patriarchaat nu eenmaal diepgeworteld zijn in Amerika. Allemaal waar.
Maar hier is sprake van een compleet irrationele persoonscultus onder een bevolking die door het dolle is geraakt in support voor een man die compleet geschift is. De gerechtvaardigde conclusie is dan ook dat de democratie in Amerika dood is. Zo kun je geen presidenten kiezen. Zo kan een land niet bestuurd worden. Zo is er geen toekomst voor Amerika. Inderdaad, met de dood van die democratie, is het einde van Amerika zelf uiteindelijk ook onafwendbaar. Met zo’n bevolking ga je niet een supermacht zijn en een sterk leger onderhouden. Een land dat zo tot op het bot verdeeld is, kan geen stand houden. Maar het is niet alleen de verdeeldheid die Amerika parten speelt, het is een halve bevolking die elke realiteitszin verloren heeft.
Zelfs als Harris wint, is het voor Amerika te laat. En dat komt mede doordat ook zij niet ziet dat die Amerikaanse democratie allang dood is.

De droom leeft
Maar daarmee is de Amerikaanse Droom nog steeds springlevend. Het is een paradox dat Amerika sterft, doordat de mythe van de Amerikaanse Droom geen einde kent. Want in Amerika krijgt iedereen de kans om het te maken. In principe is alles mogelijk. Iedereen krijgt dezelfde kansen. De conciërge kan de baas van een imperium worden. De student kan een online smoelenboek bedenken waarmee hij de wereldbevolking inpalmt én miljardair wordt. En daar is iedereen dan trots op, zelfs wanneer het een negatieve impact op de Amerikaanse verkiezingen heeft en een Brexit veroorzaakt. Amerikanen praten over Amazon alsof het de winkel op de hoek is, ook al heeft juist Amazon alle winkels op de hoek de nek omgedraaid. En natuurlijk rijdt iedereen die het kan betalen in een Tesla want wie wil er nu niet geassocieerd worden met Elon Musk, de rijkste man van Amerika.

En Amerika gaat dood juist omdat iedereen nog steeds juist in die Amerikaanse Droom gelooft. Omdat iedereen denkt dat er een gouden pot aan het einde van de regenboog staat speciaal voor haar of hem. Omdat iedereen ook echt denkt dat dat je het in Amerika kunt maken en dat als je dat niet doet, je een loser bent. En omdat, ook al krijg jij die gouden pot niet, Jef Bezos dan jouw plaatsvervanger is in het waarmaken van de droom en jij zo deelt in zijn heerlijkheid.
Ze geloven in de Amerikaanse droom omdat sommigen het ook werkelijk maken. Ja, zo erg maken ze het, en zo groot en machtig worden ze, dat ze alles kapot willen maken om die droom nog groter te maken en nog verder te verwezenlijken. De invloed van de corporate wereld en big tech op de Amerikaanse samenleving heeft deze ernstig ondermijnd. De rijken weten met geld invloed op de verkiezingen te kopen. Dat is bekend, maar die invloed gaat nog zoveel verder. Sociale media zijn gebruikt om het electoraat te beïnvloeden. Elon Musk gooit zijn gewicht in de strijd ten gunste van Trump en iedereen juicht de Zuid-Afrikaanse borstklopper toe: ‘Hij is een van ons’.
Ook al is hij dat helemaal niet. De Washington Post, eigendom van Jeff Bezos van Amazon, schaart zich niet achter een presidentskandidaat, omdat een keuze voor Trump niet politiek correct is en omdat een keuze voor Harris minder winst voor het eigen imperium oplevert.
De trieste realiteit is dat Musk, Bezos en Zuckerberg baat hebben bij de teloorgang van Amerika. Met gunstige belastingvoorwaarden in het vooruitzicht en een ongelofelijk machtsbasis in markten in de VS en daarbuiten, hebben ze de VS zelf als politieke eenheid nauwelijks meer nodig. Zeker, ze mogen blind zijn voor het feit dat het steeds verder uitknijpen van hun markten en het steeds verder uithollen van de macht
uiteindelijk ook op hun hoofd terug zal komen. Maar voorlopig kunnen ze hun gang nog gaan. En het volk? Dat juicht zijn eigen ondergang tegemoet.
De Amerikaanse democratie is dood. Lang leve de Amerikaanse Droom!