verbod Rooms-Katholieke kerk

 

uitgebreide versie

overvloed aan criminele handelingen

Organisaties die zich bezig houden met criminele activiteiten, e.e.a. in de meest ruime zin, kunnen verboden worden. Dat gebeurt in Nederland gelukkig niet lichtvaardig, omdat de heilige vrijheid van organisatie daarmee in het geding is.
Onlangs zijn motorclubs verboden op grond van criminele activiteiten met een chronisch karakter, zoals afpersing, bedreiging en geweld.
Als we kijken naar hetgeen de afgelopen eeuwen binnen de (rooms-katholieke) kerk heeft plaatsgevonden op het gebied van seksueel misbruik van minderjarigen en het aangetoonde structurele karakter daarvan, kan gesteld worden dat er sprake is van een cultuur waarop dezelfde omschrijving gelegd kan worden, die een verbod van deze organisatie rechtvaardigt, zeker als we het (verre) verleden in aanmerking nemen. De huidige kerk kan niet verantwoordelijk gehouden worden voor de onbeschrijfelijk afgrijselijke moordpartijen tijdens de kruistochten en de gruwelijke executies in de Middeleeuwen, maar voor de compleetheid levert het wel een beeld op van een organisatie die eeuwenlang criminele activiteiten heeft gepleegd; alleen de soort is veranderd.
Verzwarende omstandigheid is dat de kerk altijd zaken in de doofpot heeft geprobeerd te drukken, in plaats van openheid, toegeven en maatregelen nemen. Ook over dit gedrag heeft een rechter zich al eens uitgesproken:
Een klachtencommissie die het seksueel misbruik binnen de Rooms-Katholieke kerk onderzocht, is in de zaak rond Jo Gijsen onzorgvuldig te werk gegaan, stelt een rechter vast.
Er zijn enkele fundamentele rechtsbeginselen geschonden van degenen die werden beschuldigd van het misbruik.
Dat concludeerde de rechtbank in Arnhem in een rechtszaak die was aangespannen door stichting Sint Jan, die opkomt voor een aantal aangeklaagden.
De rechtbank concludeert dat er enkele fundamentele rechtsbeginselen zijn geschonden van degene die werd aangeklaagd.
Stichting Sint Jan vond dat de procedure van de commissie onzorgvuldig was en in strijd met het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens (EVRM). Zo zou er sprake zijn geweest van gebrekkig feitenonderzoek, vooringenomenheid, gebrekkige hoor en wederhoor en onzorgvuldige publicaties. Dit gedrag staat niet op zichzelf, is typerend voor alle seksuele strafbare handelingen binnen de kerk, over de hele wereld.

geschiedenis van treurige drama’s

Bij verdieping in de materie stuit je al snel op een overvloed van ernstige tot zeer ernstige zaken, van incidenten tot grootschalige misstanden. Dikke boeken kunnen ermee volgeschreven worden, hetgeen de vraag, of we met een criminele organisatie van doen hebben, ondersteunt. Hieronder een kort uittreksel van een paar zaken van de afgelopen jaren.

2003: R.k. kerk in VS moffelde vele seksuele schandalen weg
De rooms-katholieke kerk in de VS wordt geteisterd door schandalen rond pedofiele priesters. Dat kost handen vol geld.
De rooms-katholieke kerk in de VS begint zich meer en meer zorgen te maken over de prijs die zij moet betalen voor het wegmoffelen van een pijnlijk onderwerp: seksueel misbruik door pedofiele priesters en andere geestelijken. In 2003 ging het aartsbisdom Boston akkoord met een schadevergoeding van maar liefst 30 miljoen dollar aan de slachtoffers van een pedofiele priester.

2010
Het spraakmakende onderzoek naar misbruik van minderjarigen door katholieke geestelijken in België lijkt geen straffen op te leveren. Alle misdrijven in de zogenoemde Operatie Kelk zijn verjaard.
Het zou betekenen dan niemand meer kan worden vervolgd. De rechtbank in Brussel boog zich over de zaak.
Operatie Kelk begon in juni 2010 met huiszoekingen bij onder meer het aartsbisdom in Mechelen en de privéwoning van kardinaal Godfried Danneels, die van tientallen misbruikzaken op de hoogte zou zijn.
De vermeende doofpotaffaire kende veel juridische procedures.

2013
In de afgelopen vier jaar zijn 1.064 meldingen gedaan van seksueel misbruik binnen de Rooms-Katholieke Kerk in België. Aan slachtoffers is door de kerk in die periode 3,9 miljoen euro aan schadevergoedingen uitgekeerd.
Rooms-Katholieke priesters en religieuzen in Nederland die zich tussen 1945 en 1980 schuldig maakten aan kindermisbruik zijn door het Openbaar Ministerie vaker milder behandeld dan het gros van de andere verdachten.
“Deze rechtsongelijkheid is wellicht niet door het OM beoogd, maar zij is wel een feit”, concludeert een commissie die archiefonderzoek heeft gedaan naar het handelen van het OM bij seksueel misbruik in de Rooms-Katholieke kerk. Kerkleiding en OM boden elkaar “de helpende hand”.
De commissie ging, na een verzoek van de Tweede Kamer, aan de slag. Aanleiding was het rapport van de commissie-Deetman waaruit bleek dat mogelijk tienduizenden kinderen misbruikt zijn binnen de Rooms-Katholieke kerk.

Gunstige behandeling
De commissieleden M. van Boven, oud-algemeen rijksarchivaris en F. Koster, voormalig vice-president van de Hoge Raad, schrijven in een in 2013 gepresenteerd eindrapport dat hun onderzoek uitwijst “dat geestelijken in verhouding tot de totale groep verdachten van zedendelicten vaker een voorwaardelijk sepot of een voorwaardelijke gevangenisstraf kregen. De daders viel een gunstige behandeling ten deel, met name de hogere geestelijkheid die de strafbare feiten hadden begaan. De milder strafmaat hield dus indirect verband hield met hun kerkelijke hoedanigheid.
Onderzoek leverde 110 misbruikzaken van geestelijken op. Vergeleken met andere zedenverdachten hoefden geestelijken bijna twee keer zo vaak niet voor de rechter te verschijnen. Als een geestelijke wel voor de rechter kwam, was de kans dat hij er af kwam met een voorwaardelijke straf drie keer hoger dan bij andere verdachten. Ook andere zedenverdachten met een hoge sociale status profiteerden van deze “relatief milde behandeling”, nuanceert de commissie.
De commissie constateert wel “dat tussen het OM en de kerkelijke leiding een goed overleg bestond wanneer een geestelijke verdacht werd van seksueel misbruik van minderjarigen.” De Kerk had er belang bij dat de zaak zoveel mogelijk buiten de publiciteit werd gehouden vanwege mogelijke reputatieschade. Het OM wilde daaraan vaak wel tegemoet komen.

‘Geestelijken werden uit huis bewaring gehouden’
Volgens de commissie boden de Kerk en het OM elkaar op die manier de helpende hand. “Het gevolg daarvan kon zijn dat geestelijken anders werden behandeld dan het gros van de andere verdachten. Die rechtsongelijkheid is wellicht niet door het OM beoogd, maar zij is wel een feit”, aldus de commissie.
Opstelten: sprake ‘van feitelijke rechtsongelijkheid’.
Voormalig minister van justitie Van Opstelten constateerde dat er sprake is van rechtsongelijkheid als het gaat om berechting van geestelijken.

2016
Eén derde van de misbruikzaken in de Katholieke kerk is achter gesloten deuren afgehandeld. Dit is opmerkelijk, omdat de commissie Deetman ooit juist volledige openheid bepleitte.
Zo blijft onder meer geheim hoeveel geld aan de slachtoffers is uitgekeerd. Het gaat om 342 van de 1045 zaken, stelt in 2016 de NRC op basis van interne documenten over de zaak die de krant in bezit heeft.
De afhandeling van deze 342 zaken vond plaats buiten de officiële klachtprocedure om. Dit gaat in tegen het nadrukkelijke advies van de commissie Deetman, die de misbruikzaak onderzocht in 2016.

hypocrisie in rechtspraak

2018
Tenminste duizend kinderen blijken de afgelopen decennia seksueel te zijn misbruikt door katholieke priesters in de Amerikaanse staat Pennsylvania.
Het grootschalige misbruik was intern bekend maar werd door hooggeplaatste kerkfiguren systematisch onder de mat geveegd, zo concludeert een schokkend, 900 pagina’s tellend, onderzoeksrapport van openbare aanklager Josh Shapiro dat in augustus 2018 is vrijgegeven.
‘Priesters verkrachtten kleine jongens en meisjes, en de mannen van God die verantwoordelijk voor deze priesters waren, deden niet alleen niets, ze probeerden alles te verstoppen. Decennia lang. Bisschoppen, kardinalen en anderen werden beschermd en een aantal in dit rapport kreeg zelfs promotie’, aldus het onderzoek.
Justitie vreest dat in werkelijkheid niet duizend maar waarschijnlijker ‘duizenden kinderen’ het slachtoffer zijn geweest van pedofiele priesters. In de staat Pennsylvania wonen ruim 3 miljoen katholieken. Ongeveer de helft van hen bidt in de nu in opspraak geraakte bisdommen Allentown, Erie, Greensburg, Harrisburg, Pittsburgh en Scranton.
Talloze slachtoffers daar zouden geen aangifte hebben durven doen. Van degenen die dat wel deden, blijken dossiers al dan niet opzettelijk te zijn kwijtgeraakt. Het onderzoeksrapport identificeerde meer dan 300 priesters die zich gedurende decennia aan de kinderen zouden hebben vergrepen. Vaak werd de kinderen vooraf alcohol toegediend.
Twee jaar is onderzoek gedaan in de zaak. Volgens openbare aanklager Josh Shapiro hebben katholieke bestuurders in zowel de Verenigde Staten als in Het Vaticaan systematisch aanklachten in de doofpot gestopt. ‘Er bestond een patroon: misbruik, ontkenning en doofpot’, aldus Shapiro die sprak van ‘systematisch wegpoetsen door de kerk’ en ‘falende justitie’. Alles werd wel bewaard in zogeheten ‘geheime archieven’.
In het rapport staan afgrijselijke zaken. Een priester bekende tenminste vijftien jongetjes te hebben verkracht, de jongste was zeven. Een andere priester maakte een minderjarig meisje zwanger en dwong haar tot abortus. Een ander bewaarde het menstruatiebloed van meisjes die hij thuis misbruikte. Of de slachtoffers ooit genoegdoening zullen krijgen is zeer de vraag. Verreweg de meeste daders zijn overleden of ongrijpbaar omdat hun misdaden inmiddels zijn verjaard. Kinderen die zijn misbruikt, kunnen in Pennsylvania tot hun 30ste een aanklacht indienen, daarna niet meer. De oudste gevallen dateren van 1947.
Op 13 september 2018 is in Duitsland een rapport verschenen n.a.v. een onderzoek van kinderverkrachting door geestelijken in Duitsland. Inmiddels zijn er meer van 3700 gevallen bekend na WO II waarbij 1700 geestelijken zijn betrokken, uit alle niveaus (Der Spiegel). Van 1 op de 6 gevallen is sprake van gewelddadige verkrachting.

kerk onschendbaar gemaakt, rechtstaat in geding

Mr. Jan Boone, strafrechtadvocaat, probeerde al in 2011 de Rooms-katholieke kerk als criminele organisatie verboden te laten verklaren.
In een interview bij Buitenhof in september 2018 verklaart Boone dat toen is beloofd dat de kinderverkrachtingen zouden stoppen, maar dat het juist erger is geworden. “Je vraagt je af hoe zoiets mogelijk is”, aldus Boone.
“Er is niets veranderd, er gebeurt helemaal niets, ook niet in individuele gevallen”.
Het Gerechtshof heeft de eis van Boone toen afgewezen, omdat Boone geen belanghebbende was. Hij was advocaat en was niet zelf misbruikt, aldus de redenatie van het Gerechtshof.
Boone stelt dat gepoogd wordt alle misdaden toe te schrijven aan individuele gevallen, om de kerk als organisatie buiten schot te houden. Hij kwam als advocaat wel op voor een jongetje van 8 die klaagde over zoveel pijn in zijn bibs. Boone kan zelf met moeite zonder emotie over deze zaak praten.
De criminele seksuele activiteiten strekken zich uit over decennia, eeuwen. Schandelijk is volgens Boone, dat in 1962 het Vaticaan een intern voorschrift heeft uitgebracht waarin staat dat het door geestelijken verboden werd om erover te praten.
“Ze mochten geen aangiften doen, ze mochten niets zeggen als ze er iets van wisten. Het moest worden doodgezwegen”, aldus Boone.
Alle wegen om de kerk als organisatie aan te pakken zijn door tegenwerkingen afgesloten. Een procedure bij het Europese Hof is afgewezen omdat het Vaticaan geen lid van het Strafhof is. Op die wijze probeert het Vaticaan veroordeling te ontlopen.
Gezamenlijk is een groep advocaten tot de conclusie gekomen dat de Rooms-katholieke kerk onschendbaar is gemaakt.
“Er lopen duizenden criminelen vrij rond die soms langdurig kinderen hebben misbruikt, in naam van God. Ze houden tot op de dag van vandaag praatjes in de kerk over naastenliefde. Deze onschendbaarheid is in een rechtstaat onvoorstelbaar”.

juridisch kader

Seksueel geweld is een paraplubegrip voor alle vormen van seksueel ongewenste handelingen van grensoverschrijdend gedrag. Het gaat om fysiek geweld, maar ook om intimidatie en ongewenste bejegening en aanrakingen.
Van seksueel misbruik spreken we als seksuele handelingen binnen een afhankelijkheidsrelatie plaatsvinden, bijvoorbeeld tussen volwassene en kind, tussen arts en patiënt, tussen verzorgende en verzorgde.
Nu blijkt dat de RK kerk zich heeft ontwikkeld tot een geïnstitutionaliseerd pedofiel netwerk op een schaal die voor onvoorstelbaar werd gehouden en nog ongeloof en verbijstering oogst. Met het steeds verder blootleggen van de walgelijke misstanden wordt de facto de RK kerk als een criminele organisatie ontmaskerd.
Op de voet van art. 140 Wetboek van Strafrecht en de jurisprudentie moet een criminele organisatie een aantal kenmerken hebben:

1) gezamenlijk doel;
2) er moet een hoofd/leiding zijn;
3) er moet sprake zijn van een organisatie;
4) er moet geweld worden toegepast in enige vorm;

Als we deze kenmerken naast de RK kerk leggen, voldoet deze ruim aan alle criteria om verboden te worden. De destijds ingestelde commissie Deetman, die de misstanden binnen de kerk heeft onderzocht, zou (toen!) het totaal aantal criminele handelingen tussen de 10.000 en 20.000 liggen. In het licht van deze omvang kan niet ontkend worden dat deze organisatie kennelijk een gemeenschappelijk activiteit heeft dan wel de organisatie een netwerk faciliteert waarbinnen op onvoorstelbaar grote schaal pedofilie en verkrachtingen kunnen plaatsvinden, zelfs door twintig van de 39 Nederlandse kardinalen, bisschoppen en hulpbisschoppen tussen 1945 en 2010, zoals onlangs is gebleken (NRC) en door de RK kerk is toegegeven.
Om tot een verbod te komen moet aan de volgende voorwaarden zijn voldaan:

a) er moet sprake zijn van een structuur;
b) het gedrag moet een tijd bestaan;
c) gedrag moet een gezamenlijk oogmerk hebben;
d) voorwaardelijke opzet;

toelichting bij d): iets nalaten te doen dat je zou moeten doen omdat je anders het risico neemt dat er iets onoorbaars gebeurt.

​Hiervan is overduidelijk sprake, aangezien pausen en bisschoppen al eeuwen van deze daden wisten en het geprobeerd hebben in de doofpot te stoppen dan wel te negeren, voor zover ze zelf al niet aan de kinderverkrachtingen deelnamen.
Mede op grond van bovenstaande toetsingscriteria werd de motorclub verboden.
De rechter spreekt van een cultuur van geweld binnen de organisatie: “De club maakt zich schuldig aan activiteiten die een duidelijke inbreuk maken op de openbare orde, op een wijze die de samenleving ontwricht of kan ontwrichten”.
Nu dit de rechtsoverweging is, de motivatie, op grond waarvan een uitermate belangrijke andere wet, namelijk de wet van vrijheid van organisatie, van minder belang wordt geacht, is de conclusie rechtvaardig en onvermijdelijk dit ook van toepassing te verklaren voor de RK kerk. De stelling is gerechtigd en verdedigbaar dat de omvang van de gedragingen van de motorclubs in geen verhouding staan tot wat er eeuwenlang en met name de laatste decennia is gebeurd binnen de RK kerk. Rechtvaardige rechtspraak en gelijkheid in be- en veroordeling kan niet anders dan tot de conclusie leiden, dat de RK kerk een criminele organisatie is, en dus moet worden verboden. Het instituut is bovendien anachronistisch, misleidend en vergrijsd, maar dit is terzijde.
De geschatte 20.000 gevallen van seksueel misbruik staan niet op zichzelf. De RK kerk was al eerder in opspraak toen bleek dat de Vaticaanbank transacties deed met de maffia. Ook is een mysterieuze dood van een omstreden paus (Johannes Paulus I, 1978) nimmer opgelost, die vergif in zijn bloed bleek te hebben, wiens pontificaat slechts 33 dagen heeft geduurd.
De RK kerk heeft in het verleden bijna altijd de kant gekozen van hele foute regiems (Spanje, Portugal en in Zuid-Amerika) en openlijk dictators (Mussolini, Franco) gesteund op grond waarvan alleen daarom al deze organisatie geen bestaansrecht gegund mag zijn.
Daarnaast zijn er nog meerdere ‘activiteiten’ die de mensheid bepaald niet hebben gediend, zoals simpele en arme mensen de hel voorspellen als ze voorbehoedsmiddelen zoals condooms gebruiken, waardoor een explosie van aidsgevallen hebben kunnen plaatsvinden in Afrika.
De RK kerk heeft daarmee misbruik gemaakt van de geestelijk afhankelijke positie van hen die slechts hoop en verwachting zoeken vanuit hun uitzichtloze positie. Het is misdadig arme mensen hel en verdoemenis voor te houden bij condoomgebruik. Als dank aan hun kerkelijke gehoorzaamheid werden ze beloond met een dodelijke ziekte. Eenzelfde afhankelijkheidspositie heeft de RK kerk gebruikt via onverantwoorde druk op ouders om abnormaal veel kinderen te nemen, om de aanhang van de kerk te laten groeien. Dat is thans overigens een volledige miscalculatie gebleken.
De bewezen criminele misstanden van de verboden motorclubs staan in geen verhouding tot de eeuwen durende criminele handelingen op onvoorstelbaar grote schaal van de RK kerk. Proportionaliteit en schadelijke impact op de samenleving (zelfmoorden en verbanning tot gevolg) maken iedere vergelijking ledig. Het schrijnende en beschamende verschil in rechtsbehandeling ontstaat omdat een motorclub nauwelijks tot geen maatschappelijke binding of draagvlak kent terwijl de kerk nog een aanhang heeft in de samenleving, ook al is die enorm geslonken afgelopen jaren. Maar zo mag een rechtstaat niet redeneren en de rechtspraak niet functioneren.
Ook de bewezen misstanden van de verboden motorclubs staan in geen enkel verhouding tot de huidige misdaden van de RK kerk. Door de blootlegging van de misdaden komen nu ook andere slachtoffers van andere sekten en geloven naar buiten met eenzelfde geluiden (Scientology kerk, boeddhisme, Jehovah’s). Dat er wantoestanden plaatsvinden in moskeeën (Imams die haat prediken, geweld en discriminatie goedkeuren en oproepen de wet te negeren) was al eerder bekend.
Daar komt nog eens bij dat clubs geen morele autoriteit claimen, dat de kerk wel doet. Misbruik bij hen (niet alleen de katholieken) mag daarom zwaarder worden gewogen en dus beoordeeld.
Binnen de Sociaal & Groen-discussie is wel aangevoerd dat ook wel eens bij een sportclub pedofilie is geconstateerd. Die vergelijking gaat aan alle kanten mank, vanwege de geschiedenis, de proportionaliteit, de tijdspanne, de preoccupatie, de doofpotcultuur, de criminele nevenactiviteiten en juridische onschendbaarheid. Naast dit alles is er nog een belangrijk verschil en overwegingsfactor: het unieke karakter van de organisatie.
Als er een pedofiel actief is in een voetbalclub, kunnen deelnemers naar een andere club. Daar kan op dezelfde wijze de sport beoefend worden. Een kerk pretendeert de enige ware weg tot god te hebben, met slechts één vertegenwoordiger op aarde. Switchen van kerk betekent switchen van geloof.
Een sportclub heeft niet de pretentie in communicatie met god te staan. De katholieke clerus beweert namens Onze Lieve Heer vergeving van zonden te mogen geven. Voetbaltrainers durven dat tot op heden nog niet te claimen.
Er is een belangrijk persoon die de criminele gedragingen erkent: de paus. Onlangs sprak hij van ”weerzinwekkende misdaden”. Als de RK kerk het zelf al zo omschrijft moeten we onze rechtstaat serieus nemen en stoppen het deze hypocriete rechtsongelijkheid.

slotoverwegingen

Een organisatie verbieden in Nederland is bepaald geen sinecure. De vrijheid van organisatie is terecht in onze wet verankerd en dus een groot goed. De zwaarte van dit grondrecht komt tot uitdrukking in de diverse tevergeefse pogingen in het verleden om een organisatie verboden te krijgen. Onlangs is dat gelukt bij motorclubs. De rechter maakt een zware toetsing waarbij bepalend is of de organisatie zich schuldig maakt aan activiteiten die een duidelijke inbreuk maken op de openbare orde, “op een wijze die de samenleving ontwricht of kan ontwrichten”.
Als we de de ernst van de vastgestelde misdaden en het organisatiekarakter vergelijken met die van de RK kerk, kan in objectieve zin niet anders de conclusie getrokken worden dat ook deze organisatie een criminele is, en mede uit oogpunt van een rechtvaardige en consistente rechtspraak eveneens verboden zou moeten worden.
Als alleen de proportionaliteit in aanmerking wordt genomen, is dat al ruim voldoende de organisatie als ‘crimineel’ aan te merken. Er valt echter nog wel meer over te overwegen, zoals in de Sociaal & Groen-discussie hiervoor is gedaan.
Als geconstateerd wordt dat gegeven de ernst en de omvang de RK kerk ruim voldoende tegengeworpen kan worden voor een verbod, zou die constatering op zich al voldoende zijn om het ook te doen. Tenslotte vinden wij dat we in een rechtstaat leven.
De diep trieste (seksuele) misdaden van de afgelopen decennia, waarvan er keer op keer weer nieuwe boven water komen, zijn helaas niet de enige op grond waarvan de RK kerk als een ‘foute’ organisatie moet worden gezien, die niet past in een beschaafde samenleving waarin de rechtspraak geen onderdeel is van opportunisme. Indien onze rechtspraak onrechtvaardig wordt, betekent dat de facto einde rechtstaat. Er zijn al aanwijzingen dat het die kant op gaat, dus laten we dat vooral niet voeden.
De omstreden organisatie valt aanzienlijk meer te verwijten, de geschiedenis heeft eigenlijk altijd al het criminele karakter van de organisatie aangetoond en bewezen.
Het gaat te ver om de huidige RK kerk hun afgrijselijke en hemeltergende moordpartijen, die zijn onbeschaamde beslag heeft gekregen in de kruistochten, waarbij onvoorstelbaar onmenselijk geweld tegen andersdenkenden theologisch gerechtvaardigd werd, thans te verwijten. Maar er is wel een patroon: het preoccupatieve karakter moge tot heden duidelijk zijn, de slachtingen onder hen die zich weigerden te onderwerpen aan de macht van de kerk of megalomane paus onder de noemer van het geloof of god zijn ‘gemoderniseerd’ vervangen door gewelddadige en soms langdurige verkrachtingen van kleine kinderen wier vertrouwen zo beschaamd is dat zij voor de rest van hun leven getekend zijn.
Niet ontkend kan worden dat deze organisatie kennelijk een netwerk faciliteert waarbinnen op onvoorstelbaar grote schaal pedofilie en verkrachtingen kunnen plaatsvinden, zelfs door kardinalen en bisschoppen, zoals onlangs is gebleken.
In een beschaafd land worden geïnstitutionaliseerde pedofiele netwerken verboden.
Met een verbod in Nederland wordt wereldwijd een hoog nodig signaal afgegeven dat eigenlijk al eerder had moeten gebeuren.

​Sociaal & Groen wil het OM laten onderzoeken of het mogelijk is, evenals gepoogd in 2011, de Rooms-Katholieke kerk in Nederland te verbieden op grond van een criminele organisatie.