column
26/10/2024
Wim Lanfermeijer
column
Ieder land heeft het recht om zich te verdedigen. Geen enkel land heeft recht op oorlogsmisdaden.
door: Wim Lanfermeijer
Het Israëlisch-Palestijns conflict is uit de hand gelopen. Het officiële dodental door de Israëlische aanvallen op Gaza is na een jaar van oorlog opgelopen tot 41.965. Ter vergelijking: In de Tweede Wereldoorlog voerden Duitse troepen een vergeldingsactie uit in het Nederlandse dorp Putten. Vrijwel de gehele mannelijke beroepsbevolking, 659 mannen, werden tijdens de razzia van Putten vermoord. Daar praten we nog over en we herdenken die gebeurtenis nog steeds.
Op 7 oktober 2023 werden bijna 1.200 Israëliërs en buitenlanders door Hamas gedood, waaronder minstens 282 vrouwen en 36 kinderen. Dit was de dodelijkste dag in de geschiedenis van de staat Israël. Meer dan 250 mensen, waaronder 38 kinderen, werden gegijzeld, van wie 96 naar verluidt nog steeds worden vastgehouden in Gaza. Vrouwen werden door Hamasstrijders verkracht. De VN hebben deze gruweldaden op 29 november 2023 officieel bevestigd.
In de afgelopen twaalf maanden zijn meer dan 6.000 vrouwen en 11.000 kinderen – dat is vijf keer zoveel kinderen als in de hele periode van 2005 tot 2022 – door het Israëlische leger gedood in Gaza. Dat is meer dan in een vergelijkbare periode in enig ander conflict in de afgelopen twee decennia, zo blijkt uit de nieuwe analyse van Oxfam Novib die begin oktober is gepubliceerd. Daar zijn de bijna 20.000 mensen die vermist of niet geïdentificeerd zijn of die begraven liggen onder het puin nog niet bij meegeteld. Hoewel de gerichte aanvallen van alle partijen op burgers een schending zijn van het internationaal humanitair recht, spant Israël de kroon met een excessieve niet aflatende stroom van extreem geweld. Iedere drie uur wordt de essentiële infrastructuur in Gaza, zoals scholen, ziekenhuizen, internet, mobiele telefonie en energie, getroffen door aanvallen van het Israëlische leger. De escalatie en uitbreiding van de oorlog naar Libanon en de Westelijke Jordaanoever – inclusief Oost-Jeruzalem – benadrukt de dringende noodzaak van een onmiddellijk en permanent staakt-het-vuren.
Maar dat gaat niet gebeuren door de legitimatie van een meerderheid van Israëliërs die de verantwoordelijke regering in het zadel hebben geholpen en houden. En dus ziet de regering Netanyahu de kans schoon om zijn illusionaire oplossing door te voeren: eens en voor altijd afrekenen met de inwoners van Gaza, Oost-Jeruzalem, de bezette Westoever en Libanon. Wat ooit hen is overkomen met de ‘Endlösung der Judenfrage’, passen ze nu zelf toe.
In een uitzichtloze geweldspiraal waarin tevens oorlogsmisdaden aan de orde zijn is het afdwingen van vrede een rechtmatig middel.
Ook in Libanon loopt nu het aantal doden, gewonden en ontheemden door de Israëlische aanvallen in rap tempo op, net als het geweld op de bezette Westelijke Jordaanoever in de afgelopen twaalf maanden sterk toe is genomen. Sinds vorig jaar oktober zijn daar meer dan 680 Palestijnen gedood door Israëlische kolonisten en het Israëlische leger. Zij voeren aanvallen uit op landbouwgrond van Palestijnen, waarbij gewassen, irrigatiesystemen en kassen worden vernietigd.
Een coalitie van religieus-nationalistische partijen zorgt voor de meest rechtse regering die Israël ooit heeft gehad. Niet alleen zijn deze partijen tegen gelijke rechten voor lhbtqia+ers en vrouwen, niet alleen zijn ze aartsconservatief, ze zijn ook daadwerkelijk uit op annexatie van de Westelijke Jordaanoever, Palestijns gebied die door Israël wordt bezet. Om dat te bereiken willen ze dat het leger meer macht krijgt.
Het is altijd weer het simpele rechtse narratief dat met fors geweld zaken naar zijn hand wil zetten, terwijl de geschiedenis keer op keer laat zien dat de politiek van de harde hand uiteindelijk faalt. Met zijn tactiek van de verschroeide aarde, waarbij Gaza volledig met de grond gelijk wordt gemaakt en 2,2 miljoen mensen voortdurend van de ene plek naar de andere worden opgejaagd, heeft rechts Israël een generatie laten ontstaan die een bodem legt voor een nog veel gewelddadiger toekomst. Ik keur iedere vorm van geweld af, maar begrijpen doe ik de situatie van de Palestijnen wel. De gekweekte haat zal nog generaties voortduren en maakt daarmee een vreedzame oplossing via de dialoog nagenoeg onmogelijk.
Israël wordt financieel en militair gesteund door Amerika waar president Biden zichzelf in de wurggreep van de verkiezingen bevindt. De zes miljoen Joden in de Verenigde Staten moeten het verschil uitmaken tussen Harris en de meest incompetente kandidaat ooit, Trump. Deze belangrijke groep moet dus tevreden worden gehouden.
We zien het voor onze ogen gebeuren en spreken er schande van. De een van Hamas, de ander van de Israëli’s. En ondertussen kan de ultra-religieuze rechts-populistische regering in Israël ongeremd zijn vernietigende gang gaan.
De Nederlandse regering is pro-Israël met de PVV als hoofdaanbidder. Nederland was in Europa aanvankelijk ook een van de krachtigste supporters van Israël. Het was een van de weinige landen die een ambassade in Jeruzalem vestigde, terwijl de meeste landen er de voorkeur aan gaven om hun ambassade in het gebied van Tel Aviv te plaatsen, totdat de definitieve status van Jeruzalem was opgelost. Van Nederland is dus geen beleid te verwachten dat druk organiseert.
Wat zou een humane en rechtvaardige progressieve regering kunnen? Los van het feit dat Europa militair gezien een adolescent is, is militair ingrijpen onhaalbaar. Maar dat rechtvaardigt geen passiviteit. Moraliteit vereist daden. We kunnen wel degelijk tegengas geven, bijvoorbeeld door BDS te steunen (zie standpunt Sociaal & Groen, (https://nieuwsociaalengroen.nl/sociaalgroen-steunt-bds/) en dit uit te dragen. Economisch is de EU een reus en de relatie met Europa is voor Israël relevant en gevoelig.
Het economisch en diplomatiek onder druk zetten van Israël is geen doel op zich, maar een middel om tot een oplossing te komen.
Verder moeten we onmiddellijk stoppen met militaire steun aan de staat Israël. Nederland verstrekte in het voorjaar van 2022 een vergunning voor de export van militaire producten naar Israël, groter dan € 10 miljoen aan onderdelen van geleide projectielen en raketmotoren (bron: stopwapenhandel.org). Nederland leverde de afgelopen jaren onderdelen van de F-16 en F-35 aan Israël, gevechtsvliegtuigen die het Israëlische leger inzette tijdens aanvallen op Gaza, Libanon en Syrië. Het Gerechtshof in Den Haag moest er aan te pas komen en oordeelde dat Nederland de uitvoer van F-35-onderdelen moet staken.
We moeten Israël constant op de agenda zetten bij de EU. Nederland is een klein land, maar als de EU dezelfde maatregelen neemt, wordt het voor Israël aanzienlijk zwaarder om met het huidige beleid door te gaan.
Het belangrijkste signaal dat Nederland kan afgeven is de diplomatieke betrekkingen opschorten. Dat zal de nodige publiciteit opleveren en zou voor Israël een red flag zijn. Laat Nederland de eerste stap zetten. Wanneer het eerste schaap over de dam is…
Nederland was ooit een gidsland. Geprezen door democratische krachten, verafschuwd door autocraten. Een voorbeeld waarvan we nu alleen nog kunnen dromen.
Wat verlang ik terug naar het kabinet Den Uyl. Na de val van het moorddadige fascistische kolonelsregime in Griekenland noemde de nieuwe democratische regering een straat in Athene naar onze minister van Buitenlandse Zaken Max van der Stoel vanwege de stellingname van Nederland tegen repressieve regeringen.
Premier Den Uyl werd toegejuicht door de eerste democratisch gekozen president Mario Soares in Portugal. Den Uyl was immers de eerste Europese regeringsleider die met instemming reageerde op de zogeheten Anjerrevolutie van 25 april 1974, die een einde maakte aan vijftig jaar dictatuur op fascistische grondslag in Portugal en daarmee een einde aan de ballingschap van Soares. ‘Joop den Uyl heeft veel voor de Portugese revolutie betekend’, vertelde Soares destijds in een interview. ‘Hij is een goede vriend van het Portugese volk’.
Laten we hopen dat Netanyahu ons niet op eenzelfde wijze gaat prijzen.